Plantaardige productie
De plantaardige productie (akkerbouw, fruit- en groententeelt) zal zich in de toekomst moeten aanpassen aan het nieuwe klimaat, onder meer de hogere temperaturen en het vervroegde groeiseizoen. Verder induceert de opwarming van de aarde een verandering in neerslagpatronen: naar alle waarschijnlijk verhoogt de winterneerslag maar verlaagt de zomerneerslag. Het uitblijven van regen in de zomer veroorzaakt een watertekort in de groei en vertraagt de ontwikkeling van de plant. ILVO voert onderzoek naar de teelt van nieuwe, warmte-minnende teelten zoals soja en teelten die meer droogteresistent zijn zoals voedersorghum. Via veredeling ontwikkelt het ILVO plantenrassen en -soorten met een hogere droogtetolerantie. Zo wordt met behulp van mobiele ‘rainout shelters’ en drones gezocht naar droogtetolerante variëteiten Engels raaigras, maar wordt ook onderzoek gedaan naar andere grassoorten zoals Festulolium. Verder verkent het ILVO de potentie van alternatieve systemen zoals zilte landbouw..
De plantaardige productie zal geconfronteerd worden met (nieuwe) ziekten en plagen waaronder Wortelknobbelnematode, Dennenprocessierups en Ritnaalden. Deze verspreiding van zuiderse exoten wordt gefaciliteerd door de hogere temperaturen. Daarnaast worden inheems ziekten en plagen virulenter. Het ILVO voert onderzoek naar het voorkomen van ziekten en plagen in Vlaanderen en mogelijke maatregelen voor gewasbescherming.
Het produceren van minerale stikstof vraagt veel energie en is een belangrijke bron van broeikasgassen. ILVO doet onderzoek naar de teelttechniek van vlinderbloemigen zoals (gras)klaver, soja en luzerne en berekent hoeveel minerale stikstof hierdoor kan uitgespaard worden. Deze teelten passen ook in de doelstelling van lokale duurzame eiwitproductie voor zowel de veevoeding als voor humane voeding.
Teeltsubstraten, zoals bv. ingezet in de sierteelt en aardbeienteelt, bestaan voor een groot deel uit witveen. De ontginning en transport van deze koolstofbron zorgt voor CO2-uitstoot. Daarom zoekt het ILVO naar alternatieven voor witveen op basis van lokale en hernieuwbare grondstoffen voor duurzame potgrond. Deze hernieuwbare grondstoffen zijn ook een bron van nutriënten en kunnen tot sterkere planten leiden. Door een verlaagd gebruik van kunstmeststoffen en chemische gewasbeschermingsmiddelen worden bovendien emissies en energieverbruik bij de productie van deze stoffen vermeed.