Bodem

45% van het oppervlak van het Vlaamse Gewest bestaat uit landbouwgrond. Landbouwbodems vormen een waardevol koolstofreservoir. Het is belangrijk om die koolstof in de bodem te houden, en waar mogelijk de koolstofvoorraden nog te verhogen. Via aangepast beheer van de akkers en graslanden kunnen landbouwers dus een bijdrage leveren aan het tegengaan van klimaatverandering. ILVO voert onderzoek naar de impact van aangepaste (bodem)beheersmaatregelen zoals organische bemesting, bodemverbeterende middelen, niet-kerende bewerking, agroforestry en graslandbeheer op koolstofopslag en bodemgezondheid. Een hogere koolstofopslag kan gepaard gaan met hogere lachgasemissies (N₂O) uit bodems. Deze N₂O emissies maken een belangrijk deel uit van de totale broeikasgasemissies uit de landbouwsector. We bestuderen deze trade-offs en onderzoeken maatregelen om N₂O emissies te reduceren.

ILVO is verantwoordelijk voor het bepalen van de koolstofvoorraden van akkerland en grasland voor het Vlaams Cmon koolstofmonitoring netwerk. Verder voert het ILVO ook onderzoek naar het verdienmodel rond ‘carbon farming’ waarbij landbouwers vergoed worden om koolstof in de bodem en houtige biomassa op te slaan. We onderzoeken hierbij hoe de koolstofopslag door carbon farming op een robuuste maar kostenefficiënte manier kan gemonitord worden op veld- of bedrijfsniveau.

Het onderzoek richt zich niet alleen op het bevorderen van koolstofopslag in Vlaanderen, maar ook op de bescherming van veengebieden wereldwijd. Dit doen we door alternatieven voor witveen in teeltsubstraten te onderzoeken. De ontginning en het transport van witveen zorgt immers voor een hoge CO₂ uitstoot. ILVO zoekt naar alternatieve substraten op basis van lokale en hernieuwbare grondstoffen.

Een gezonde bodem, waar bodemorganische koolstof de motor van is, is tot slot ook een belangrijk instrument voor de adaptatie aan diverse klimaatuitdagingen. Een gezonde bodem heeft een groot waterbergend vermogen en laat diepe doorworteling toe, wat belangrijk is bij toenemende droogte, en bevordert infiltratie en drainage, van belang bij toenemende wateroverlast. ILVO bestudeert maatregelen voor een reductie van de bodemverdichting om de waterhuishouding te verbeteren en maatregelen om bodemerosie tegen te gaan. Daarnaast onderzoeken we de relatie tussen het bodemmicrobioom en de weerbaarheid van de plant tegen plantenziektes.

Benieuwd naar ons bodemonderzoek?