Water

Kwalitatief water is onmisbaar in de land- en tuinbouw om gewassen te irrigeren en het vee van drinken te voorzien. Verwacht wordt dat de klimaatverandering nattere winters en een droger lente- en zomerseizoen met zich meebrengt. Er is ook meer kans op hevige regenval en toenemende erosie tot gevolg. Stijging van de zeespiegel vormt een risico voor de kust en is ook een belangrijke oorzaak van oprukkende verzilting. Verder zal men in de visserij geconfronteerd worden met de opwarming van het zeewater.

De afgelopen groeiseizoenen waren gekenmerkt door aanhoudende droogte. Om droogte risico’s te beperken is sinds 2017 op Vlaams niveau een droogte overleg opgestart waar ook ILVO aan deelneemt. ILVO volgt in dit kader de droogte op via berekening van droogte-indicatoren. Inzetten op droogtetolerante en zoutminnende teelten is naast onderzoek naar klimaat robuuste landbouwsystemen onontbeerlijk. Veredelingsonderzoek informeert de selectie van droogtetolerante cultivars van belangrijke gewassen. Diepgaander onderzoek richt zich op het ophelderen van de mechanismen die aan de grondslag liggen van droogtetolerantie bij planten. Niet alleen droogte, maar ook afstromingen of “run off” en overstromingen vormen risico’s. Om bv. bij hevige regenval afstroming te voorkomen moet een bodem in topconditie zijn. Hoe dat te bevorderen is ook onderwerp van ILVO-onderzoek. Verder wordt via de 3-ledige strategie “vasthouden, bufferen en vertraagd afvoeren” getracht voldoende zoetwatervoorraad te behouden.

Een adequaat waterbeleid en –beheer heeft een sleutelrol. Op landschapsniveau werkt ILVO aan visievorming omtrent de rol van de landbouw bij de uitbouw van klimaatbestendige landschappen en de creatie van landbouw-klimaatbuffers in het bijzonder. Bufferbekkens kunnen pro-actief worden ingezet om overtollig water bij overstromingen en hevige regenval op te vangen. In sommige gevallen kan het overtollige water door de landbouwer in een periode van waterschaarste ingezet worden waardoor een win-win ontstaat.

Op bedrijfsniveau speelt een duurzaam watergebruik een sleutelrol. Alternatieve bronnen voor grondwater zullen noodzakelijk zijn. Dit kan op individuele manier maar ook op collectieve manier door samenwerking tussen landbouwers of met de industrie. Voorbeelden zijn opvang van hemelwater, gebruik van diepdrainagewater als drenkwater voor vee en zuivering en hergebruik van water uit de (agro-)industrie.

Hier vind je een interactieve poster die het belang duidt van water in de landbouw, nu en morgen. Je vindt er een mooi overzicht hoe de Vlaamse landbouw zich kan aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering op waterbeschikbaarheid en -kwaliteit.