Dossier Quinoa

Quinoateelt in Vlaanderen

Quinoa is een eiwitrijk pseudograan dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuid-Amerika. Het gros van de quinoa in de winkelrekken vandaag wordt nog steeds uit Zuid-Amerika geïmporteerd, met oorsprongslanden Peru en Bolivia op kop. Maar zowel telers als (voedsel)verwerkers en retailers zijn vragende partij om het potentieel van het gewas voor Vlaanderen te onderzoeken.

Eiwitrijk gewas met interessant aminozuurprofiel

De vraag naar quinoa in Vlaanderen groeit. Dit is vooral te wijten aan de gezonde eigenschappen, de trend naar eiwitdiversificatie en het succes van doelgroepenvoeding. Quinoa is als pseudograan immers glutenvrij maar ook suikerarm, met een hoge nutritionele waarde en een hoger gehalte eiwitten en mineralen dan andere granen (maïs, tarwe, rijst, …). De eiwitten zijn van hoogwaardige kwaliteit en bevatten dus - net als dierlijke eiwitten zoals melk en eieren – alle essentiële aminozuren in de juiste verhouding. Daarnaast bevat het ook een hoog gehalte aan mineralen, vitamines, voedingsvezels en flavonoïden.

Duurzame teelt

Behalve een gezond gewas, is quinoa een groene teelt. In vergelijking met andere granen is de watervoetafdruk meer dan de helft lager. Bovendien is het ook een stressbestendig gewas dat weinig last ondervindt van droogte en verzilting en daardoor goed bestand is tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Tot slot past quinoa in een ruimere teeltrotatie, doordat de teelt de bodem niet uitput en weinig tot geen gewasbescherming behoeft.

Lokale teelt is technisch mogelijk

In 2013 ‘het internationaal jaar van quinoa’ richtte ILVO samen met Inagro, HOGENT, PCG en het toenmalige Proefcentrum Herent het ‘quinoa platform’ op. In dat platform voerden de partners onderzoek uit naar de haalbaarheid van de teelt in onze klimaatomstandigheden. Met succes, want intussen zijn de onderzoekers erin geslaagd met middelvroege rassen een goede opbrengst met interessant eiwitgehalte te bekomen.

Kennis delen en ketens opbouwen

In 2019 startten ILVO, Inagro en Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant het vervolgproject ‘quinoa lokaal’ (QUILO), met als doel de teelt verder uit te rollen in de praktijk. Een 20-tal pionier- en kandidaat-telers zijn er nauw bij betrokken. Voor hen wordt maximaal ingezet op kennisdeling via teeltdemo’s, openvelddagen en een ‘Quilopedia’ kennisbank. Door ook het bedrijfsleven bij dit project te betrekken – zaadbedrijven, machineconstructeurs, voedingsindustrie, retail, enz. – hopen de onderzoekers tot slot de ontwikkeling van lokale ketens voor toelevering, verpakking, sortering, verwerking en afzet te bevorderen.

Rendabele teelt?

Om de teelt echt te laten doorbreken in Vlaanderen, moet de opbrengst nog verder opgekrikt worden. Een rendabiliteitsstudie moet uitwijzen hoeveel ton per hectare een landbouwer van zijn veld moet kunnen halen, om er iets aan over te houden. Tegelijk proberen ILVO en partners die opbrengst nog te doen stijgen door verder te zoeken naar de meest geschikte rassen voor ons klimaat, de juiste bemesting, plantdichtheid en mechanische onkruidbestrijding.