Onderzoeksproject Duurzaam beheer van bodemorganische stof om trade-off effecten tussen koolstofopslag en de productie van lachgas en methaan en nitraatverliezen te verminderen

Algemeen kader

Welke trade-offs en synergiën zien we ontstaan onder verschillende bodembeheerpraktijken, in diverse pedo-klimatologische omstandigheden in Europa, met het doel om de koolstofopslag in de bodem te verhogen? Dat is de vraag in SOMMIT, een intern onderzoeksproject van het European Joint Programme EJP SOIL. Meer specifiek willen de onderzoekers nagaan welke de aard (kwaliteit) en de dosis is van het organisch materiaal dat wordt toegepast, hoe (toepassingsmethode) er wordt gehandeld op het veld, wanneer en waar (pedo-klimatologische omstandigheden) het wordt toegediend en wat de impact hiervan is op koolstofvastlegging en trade-offs zoals N2O- en CH4-emissies en de N-uitspoeling. Het einddoel waarop wordt gemikt is indicatoren te hebben die accuraat de prestaties van de bodembeheerpraktijken evalueren in verscheidene pedo-klimatologische omstandigheden in Europa.

Onderzoeksaanpak

De aanpak van SOMMIT overstijgt de huidige onderzoeksfocus die vaak in de bodemkoolstofopslag bestaat: Er bestaat al flink wat kennis over de effecten van specifieke bodembeheerstrategieën op koolstofvastlegging, broeikasgasemissies en stikstofuitspoeling. Nu mikken we op meer geïntegreerd onderzoek dat specifiek de betrokken trade-offs in kaart brengt. Via een geïntegreerde en interdisciplinaire benadering maken we: 1) een synthese en meta-analyse van beschikbare literatuur en gegevens; 2) metingen in gerichte lange-termijn experimenten; 3) een simulatie van de impact van uiteenlopende beheeropties op agro-ecologische systemen op lange termijn. De hierbij verkregen gegevens synthetiseren we door middel van een fuzzy-expert systeem dat 4) een onderbouwde selectie van de meest geschikte praktijken voor het vermijden van trade-offs mogelijk moet maken. SOMMIT doorloopt deze procedure voor de voornaamste Europese landbouwsystemen in verschillende Europese pedo-klimatologische zones.

Relevantie/Valorisatie

Vanwege de klimaatverandering is er toenemende aandacht voor landbouwpraktijken die bijdragen aan koolstofvastlegging in de bodem om de stijgende CO2-concentratie in de atmosfeer te reduceren. Er zijn aanwijzingen dat deze bodembeheerpraktijken N2O- en CH4-emissies en stikstofuitspoeling in de hand kunnen werken, maar de gedetailleerde kennis is hieromtrent nog steeds beperkt en versnipperd. Met SOMMIT verwachten we een wetenschappelijke ondersteuning te bieden voor een Europees beleid dat rekening houdt met de genoemde trade-offs (gezien het sterke broeikasgaseffect van N2O). De positieve effecten die landbouwpraktijken teweeg brengen via het vastleggen van koolstof, horen in de ideale wereld geen nadelen te veroorzaken qua verhoogde emissie van N2O. Een helder zicht krijgen op de recepten voor bodembeheer die zowel de vastlegging van koolstof verhogen als de uitstoot van niet-CO2-broeikasgassen reduceren, is erg nuttig voor het (echt) tegengaan van de klimaatverandering.

Financiering

EU Horizon2020